«Үльгэр» театр «Мүнгэн мүшэдүүд» гэһэн шэнэ зүжэг бэлдэжэ, һаяхана эдир харагшадтаа дурадхаба. Хүүхэлдэйн театрай уран һайханай хүтэлбэрилэгшэ Эрдэни Жалцановай найруулһан зүжэг уран зурааша Ольга Акимова шэмэглээ, харин хүгжэмэй талаар Сарантуяа Жалцанова болон Нар-Оюу Наранбаатар гэгшэд ажаллаа. Хүүхэлдэйн театрай дүрбэн зүжэгшэд энэ найруулгада хабаадажа, эрхимээр наадажа гараа.
Һуралсалай удха шанартай
Гоёор бүтээгдэһэн хүүхэлдэйнүүд харагшадай дура абаһаар лэ буляана. Шэхэнэй шэмэг боломоор уянгата һайхан хүгжэм зэдэлнэ. Тус зүжэг соо эдир хүбүүд, басагадай түрэл хэлэнэйнгээ урилдаанда бэлдэжэ байһан тухайнь харуулагдана. Хүүгэдэй сэсэрлигтэ ябадаг, мүн һургуулиин эхин ангида һурадаг хүүгэдэй дунда болоһон үйлэ. Эдиршүүлые урилдаанда бэлдэхэ ажалые эрилтэ ехэтэйшье һаа, хүхюун дорюун зантай Дулма эжы эрхимээр ябуулна.
- Би энэ дүрэ байгуулхадаа, өөрынгөө хүгшэн эжынгээ абари зан буулгажа абааб. Минии хүгшэн эжы баһал Дулма гэжэ нэрэтэй. Дулма эжы эдэ багахан хүүгэдтэ урданай дуу дуулажа үгэнэ, ёһо заншал заана. Зүжэг дотор хүүгэднай өөрынгөө аляа ааша гаргана, барилдана, бэе бэеэ шоглоно, - гээд, театрай залуу зүжэгшэн Баярма Бобоева байгуулһан дүрэ тухайгаа хөөрэнэ.
Залуу зүжэгшэн Дулма эжын дүрэ байгуулхын хажуугаар, үшөө 5 наһатай Жасмин гэжэ нэрэтэй басагаханай дүрэ наадана. Эндэ хабаадаһан зүжэгшэд бултадаа 2 гү, али 3 дүрэ зэргэ байгуулаа гээд, хэлэхэ хэрэгтэй. Иигэжэ наадаха гээшэ тиимэ бэлэн бэшэ даа, 70 гаран наһатай хүгшөөдэйн дүрэ байгуулжа байтараа, һая хэлэндэ орожо байһан хүүгэдэй абари зан харуулха гээшэ хүшэр байнгүй яахаб. Найруулагша иимэ зүжэг бэлдэжэ табиха байна гэжэ нёдондо толгойдоо оруулһан юм. Байгша оной февраль һарада бэлэдхэлэй ажал эхилээд, мүнөө бэлэн зүжэг болоод байна.
- Хүүгэд буряад хэлэнэй урилдаанда оролсоходоо, бүхы бэлиг шадабарияа элсүүлнэ. Хэдэн үе угайнгаа һарбаалжан сээжэлдэнэ, шог ёгто үйлэнүүдые зохёожо, өөһэдөө найруулна. Дуу хатар бэлдэнэ, жороо үгэнүүдые хэлэжэ һурана, таабаринуудые таалсана. Зүжэг буряад, ород хэлэн дээрэ зохёогдонхой, гол түлэб буряадаар ааб даа. Эгээл иимэрхүү арга хэрэглэжэ, багахан хүүгэдые хэлэндэнь һургахада, бэлэн байдаг. Жэшээнь, буряадаар «гоё һайхан эрбээхэй» гэжэ хэлээд, тэрэ доронь «красивая бабочка» гэхэ мэтээр оршуулжа байжа табинабди, - гээд, театрай уран һайханай хүтэлбэрилэгшэ Эрдэни Жалцанов зүжэгэй удха тайлбарилна.
Интернедэй хүсөөр...
Театрай артистнар гээшэмнай харагшадтаяа нягта харилсаатайгаар ажалладаг ха юм даа. Зүжэгшэд харагшадай халуун альга ташалганһаа амаргүй ехээр эршэ хүсэ нэмэжэ, үшөөшье һайнаар абьяас бэлигээ гаргажа, үнэн зүрхэнһөө наадана. Харин арад зон театр ерэжэ, зүжэг харахадаа, сэдьхэлээрээ амарна, зүжэгэй геройнуудтай адляар гашуудана, уршагта ябадалда оролсоно, мүн баярлана. Мүнөө халдабарита үбшэнэй дэлгэрээд байхадань, хэдэн һарын туршада театрнууднай хаалтатай байгаа. Энэшье зүжэг түрүүшынхиеэ табигдахадаа, Интернедэй аргаар харуулагдаба. Хүүхэлдэйн зүжэгэй нара хараһанай удаа Засагай газарай шиидхэбэреэр, театрнууднай үүдэеэ сэлихэнь гэһэн мэдээсэл гараа. Тиигэбэшье холо хариин газараар гү, али ондоо хотонуудаар таража һууһан буряадууд Интернет хэрэглэжэ, нютагайнгаа бэлигтэйшүүлэй уран бүтээлтэй танилсаха аргатай бшуу.
- Танхимаар дүүрэн суглараад, наада хаража һууһан харагшадта гү, али видеокамерын урда наадана гүш - илгаань тон ехэ. Харагшадай эльгээ хатахадань, тэрэ долгин дээрэнь орожо, шууд наадахаш. Илангаяа хүүгэдэй энеэдэнһээ үнэтэй юумэн байха аал. Би хүүхэлдэйн зүжэгтэ түрүүшынхиеэ хабааданаб. Драмын театрай зүжэгшэн гээшэ бүхы бэеэ зорюулан наадаха аргатай һаа, эндэ гансал хоолойнгоо шадабари хэрэглэжэ, хүүхэлдэйнүүдтээ ами оруулха болонобди, – гээд, зүжэгшэн Баярма Бобоева хөөрэнэ.
Бодото хэрэгүүд
Буряад хэлэмнай хосоржо һалахань гэһэн хөөрэлдөөнүүдые үүсхэдэг, харин өөрөө энэ талаар ямаршье ажал хэхэ бэшэ аад, гансал хооһоор турьядаг зон олошороо. Тиигэбэ яабашье түрэл һайхан эхэ хэлэеэ абархын түлөө аһан ехээр оролдодог, һанаагаа зобохоһоо гадуур бодото ажал хэдэг улад бии даа. Эгээл иимэ зоной тоодо Эрдэни Жалцанов орохоороол ороно. Түрэл театрайнгаа тайзан дээрэ удха түгэлдэр олохон зүжэгүүдые найруулхаһаа гадуур, тэрэ һаянай мүн лэ хүүгэдтэ зорюулжа, мультфильмүүдые зуража эхилээ. Тэдэ зураглалайнь геройнууд «Мүнгэн мүшэдүүд» гэһэн бүтээлэй эдирхэн геройнуудай сасуутан Бадма Чагдар хоёр болоно. Бадма Чагдар хоёрой дунда болоһон үйлэ хэрэгүүд Буряадайнгаа багахан харагшадта тон ехээр һайшаагдаа, мүн тэдэнэй гэртэхиншье өөгшөөн байжа харанад.
Буряад арадайнгаа соёл уралиг холо ойгуур харуулжа, суурхуулжа байһан хүүхэлдэйн «Үльгэр» театртаа амжалта хүсөөд, ерээдүйдэ удха түгэлдэр бүтээлнүүдээрээ харагшадаа баясуулжа байхыень хүсэе!
