Бодоод үзыт, жэл бүри 120 мянга гаран хүнүүдтэй харилсажа һурашаһан эндэхи ан амитадай байдал ямар бэ? Хүн зоншье дуратай амитадаа харахаяа һанаа ёһотой. Гэртээ һуулгын гуримай түгэсэхэдэ, танигдаагүй шэнэ ангуудтай уулзахал. Энээн тухай музейн захирал Алексей Маладаев дуулгаад, харагшадые музейдээ урина.
- Манай музейдэ 100 гаран амитад тоологдоно. Тайгада үндыһэн 46 ан бии юм. Улаан дэбтэртэ оруулагдаһан тон хоморой 5 амитан байна, - гэжэ Алексей Маладаев хөөрэнэ.
Музейн хүдэлмэрилэгшэдэй хэлэһээр, 2020 он ехэ үнэр баян жэл боложо байна. Юуб гэхэдэ, шононь гүлгэлөө, гүүниинь унагалаа, һарлагынь тугаллаа. Гэхэтэй хамта оро асарагдаа. Амитадай булангые даагша Максим Нагуслаевай дуулгаһаар, майн эхинһээ гурбан оро эндэ байрланхай.
- Нэгэ эрэ, хоёр эмэ оро асаранхайбди. Абаһаар лэ, хүлнүүдыень нюдөө шэглүүлхэ хэрэгтэй. Турууниинь санадал адли. Тиимэһээ саһан доро орошоногүй ха юм. Мүн арьяатанһаа тэрьедэхэдэнь туһатай лэ, - гэжэ Максим Нагуслаев хэлэнэ.
Шэнэ оршон байдалда дадажа байһан оронуудые музейн хорёо соогуур сүлөө ябуулна. Тундрын элбэг газараар харайлгажа һурашаһан эдэ амитадта үргэн талмай хэрэгтэй. Гадна һая бултайһан ногоо жажалхань баһал һайн.
- Манай музейдэ һүүлэй 6 жэлдэ оронууд үгы байбашье, тэдэниие харууһалха, зөөлэн үбһэ хоол бэлдэхэ мэргэжэлтэд бии. Нэгэ-хоёр жэл болоод, оронууднай олошорхо бэзэ гээд найдагдана, - гэжэ даагша мэдүүлнэ.
Илалтын үдэрнүүдтэ эдэ хоёр һарлаг тугаллаа. Аха аймагһаа асарагдаһан хадань нэгэндэнь “Ока” гэжэ нэрэ үгтөө. Хадата аймагай байгуулагдаһаар 80 жэлэй ой эдэ үдэрнүүдтэ тэмдэглэгдэнэ. Ойн баяртань энэ нэрэ һайхан бэлэг болоно бшуу.
Эндэхи амитад ганса хүн зониие хараагүйдөө гомдоно бэшэ. Хэдэн амитад гансаардана. Жэшээлбэл, ан амитадай хаан тоотой багжагар бар ханигүй тула сухалтай болоод абана. Эдеэнһээшье гарана.
- Омскын можын Белореченскын зоопаркһаа эмэ бар асархаяа һанаабди. Үнгэрһэн үбэл тэрэнь хоёр гүлгэ гаргаа юм ха. Теэд хоюулаа эрэ гүлгэд байшоо. Баруун талаһаа асархашье арга байна. Теэд манай байгаалида таарахагүй. Мүнөө үедэ бартаа “һамга” бэдэрнэбди, - гэжэ булангые даагша саашань хөөрэнэ.
Гансаардаһан амитадай нэгэн хадаа һогоон болоно. 8 наһатай энэ амитан эгээл түрэхэ сагтаа ябана. Теэд эрэ буга олдоногүй. Музейн ажалшадай хэлэһээр, эрэ буга олохо тухай хэлсээн ябуулагдана. Хажуудахи вольертэнь байрладаг сибириин боро гүрөөһэн баһа 8 наһатай юм.
- Нёдондо боро гүрөөһэмнай сагһаа урид түрэжэ, тугалаа хаяа. Тэрээнһээ хойшо барһанаа хайрлажа, эрэ гүрөөһэнһөөнь һалгаагаабди. Юуб гэхэдэ, хүнэй зэргээр хэлэбэл, тэрэ яһала үтэлэнхэй, - гэжэ Максим Нагуслаев мэдүүлнэ.
Үбһэ ногоогоор хооллодог амитадта жэл бүри хэрэгтэй тусхай тэжээл бэлдэгдэнэ. Тиигэжэ хуһанай намаагай 4 мянга гаран веник суглуулагдана. Гэртээ һууха гурим удангүй болюулагдажа, ан амитад гансаардаһанаа мартажа, хүн зонтой харилсахаар бэлэн лэ даа.
