Уужам Агын талада түбхинэн нэмжыһэн Ага-Хангил нютаг уран бэлигтэй эрдэмтэдээр, барилдааша бүхэ хүбүүдээр, һурша мэргэн баатарнуудаар, хурдан агта хүлэгүүдээр, талаан бэлигтэй дууша, хатарша, зүжэгшэ абьяастай арад зоноороо хаа-хаанагүй суурхан байдаг. Намдуу байдалтай, намжаа һайхан энэ нютагта 1924 оной январиин 1-дэ СССР-эй арадай артист Лхасаран Лодонович Линховоин түрэһэн юм. Бүхэдэлхэйн зэргын элитэ дуушан Лхасаран Лодонович талаан бэлигээрээ түрэл нютагаа, Агын талаяа хаа хаанагүй суурхуулжа, алдар солотой ехэ гарай дуушан боложо тодорон ябаһаниинь нютагай зоной омогорхол мүн.
Тэрэ 1942 ондо Буряадай хүгжэмтэ-драмын театрта ажалайнгаа намтар эхилһэн. Тэндээ 1949 он болотор ажаллаа. 1945 оной январь һарада Ш.Гуногой «Фауст» оперын дуу түрүүшынхеэ тайзан дээрэ дуулаа. 1946 оной апрельдэ «Энхэ-Булад баатар» оперын Буумал хаанай дүрэ харуулжа дуулаа. Энэнь хожомоо тэрэнэй гүйсэдхэдэг гол дүрэ боложо тодороо бэлэй. Тэрэл жэлынь Москвагай консерваториин дэргэдэхи тусхай һургуулида бүлэг дуушадтай суг хамта богони болзор соо һуралсал гараһан. Лхасаран Линховоин 1954 ондо Ленинградай Н.Римский-Корсаковой нэрэмжэтэ консерваториин профессор И.Плешаковой дуунай класс дүүргэжэ, тэрэ гэһээр Буряадай оперо ба баледэй театрай гол дуушан болоо бэлэй. Тиигэжэ 30 гаран оперын гол партинуудые абьяастайгаар гүйсэдхэжэ, сууда гараһан. Тэдэнь арад зоной сэдьхэлдэ бүхөөр хадуугдан, ганса буряадуудай дунда бэшэ, бүхы гүрэн түрын соёл урлалай түүхэдэ бата һуурияа олоһон. Үшөө оюутан ябахадаа, Москвагай консерваториин ехэ танхим соо А.Даргомыжскиин «Русалка» оперын Мельнигэй аари дуулаһан. Мэргэжэлтэд залуу дуушанай шадабари үндэрөөр сэгнэжэ, «дүрэдөө шэнгэжэ шадаа, үнэншэмэ тодоор дуулажа, олониие гайхуулаа» гэжэ тэмдэглэһэн байна.
Л.Линховоин Улаан-Үдын хүгжэмэй училищида багшалаа, Зүүн-Сибириин гүрэнэй соёлой институдай профессор ябаа. Тэрэнэй шабинар мэдээжэ дуушад боложо тодороо. Эдэ хэд бэ гэхэдэ, СССР-эй арадай артист Ким Базарсадаев, РСФСР-эй арадай артистнар Саян Раднаев, Владимир Буруев, Буряадай АССР-эй габьяата артист Жамсаран Дандаров, Григорий Тушемилов ба бэшэн.
1962-1966 онуудта – Буряадай оперо ба баледэй театрай уран һайханай хүтэлбэрилэгшэ. Лхасаран Лодонович оперын зүжэг тоглоходоо, ганса хоморой бэрхэ дуушан бэшэ, үшөө хэдэн зүжэг өөрөө найруулжа табиһан, артистнарые дүрэдэнь тааруулан, нюурыень будаха, хубсаһанайнь эскиз уранаар зураха бэлигтэй һэн. Арад зоной һонирхожо уншаһан хоёр ном бэшэжэ хэблүүлһэн юм. Нэрлэбэл, «Африкын гүрэнүүдээр» (1961), «Дуугаа дуулажа дэлхэйн гүрэнүүдээр» (1970). Энээнһээ гадна олон тоото зураглалнуудые толилуулһан, «Оросой эрхэтэн» гэжэ ниитэ гаршаг доро драмын зүжэг С.Метелицэтэй суг, өөрөө «Галдагдаһан сэсэгүүд» гэжэ зүжэг хэблүүлээ. «Прозрение» гэжэ оперын зүжэгэй үгэнүүдые Н.Логачёв ба Ю.Хазанов хоёртой, «Во имя любви», «Уран шүлэгшэнэй дуун» гэжэ зүжэгүүдэй үгэнүүдые М.Заславскийтай суг бэшээ.
Л.Линховоин арадай дуунуудые, Буряадай хүгжэм зохёогшод Б.Ямпилов, Д.Аюшиев, Ж.Батуев, Ч.Павлов, Б.Цырен-дашиев, С.Манжигеев ба бусадай, Россиин, хари оронуудай хүгжэм зохёогшодой оперын аринуудые болон дуунуудые дууладаг байһан. Ленинградай консерватори дүүргэжэ гарахадаа, Прага, Берлин хотонуудта Бүхэдэлхэйн залуушуулай фестивальнуудта хабаадажа, Буряад-Монгол АССР-эй арадай артист болоо. Оюутанда иимэ нэрэ зэргэ түрэл арадайнгаа хүгжэм, дуу, соёл дэлхэйн хэмжээндэ харуулһан габьяаень сэгнэжэ олгогдоһон юм. Һүүлээрнь «РСФСР-эй арадай артист» гэһэн нэрэ зэргэ, М.Глинкын нэрэмжэтэ РСФСР-эй Гүрэнэй шан болон Ажалай Улаан Тугай орден, бэшэшье медальнууд барюулагдаһан байна.
Лхасаран Лодонович 1980 оной июлиин 10-да наһа бараһан юм. Мүнөө Лхасаран Лодоновичой алдар нэрэ Улаан-Үдын нэгэ гудамжада, хотын хүүгэдэй хүгжэмэй 1-дэхи һургуулида, Ага-Хангилай музейдэ, Могойтын хүүгэдэй уран урлалай һургуулида олгогдоһон.
1988 ондо Л.Линховоиной нэрэмжэтэ залуу дуушадай мүрысөөн Агын тойрогто түрүүшынхеэ эмхидхэгдэһэн. Мүн энэ конкурсдо Улаан-Үдэ хотын, Усть-Ордагай автономито тойрогой, Хэнтэйн аймагай 46 дуушад хабаадаа бшуу. Шүүгшэдэй түрүүлэгшэ СССР-эй арадай артист К.И.Базарсадаев, мүн РСФСР-эй габьяата артист Б.Бороев, Буряад Уласай арадай артист К.Миткинов, РСФСР-эй арадай артист В.Буруев, РСФСР-эй искусствын габьяата ажаябуулагша Э.С.Маковский, РСФСР-эй арадай артист Д.Линховоин, Монгол Уласай искусствын габьяата ажаябуулагша Дашням, Эхирэд-Булагадай аймагай соёлой таһагые даагша Л.Малиновская, РСФСР-эй соёлой габьяата хүдэлмэрилэгшэд Д.Ринчинов, Л.Аверьянов, Б.Бальжинимаев, Агын тойрогой соёлой таһагые даагша Б.Мункожаргалов гэгшэд шүүгшэд болон Монгол ороной, Буряад Уласай, Шэтын можын ба Агын тойрогой дүршэл ехэтэй дуушад, хүгжэмшэд эршэмтэйгээр хабаадажа, дуушадай энэ мүрысөөн үргэн дэлисэтэйгээр үнгэрһэн түүхэтэй. Мүрысөөнэй 2-дохи үдэртэ Ага-Хангил тоонто нютагтань наһанайнь нүхэр Вера Дашиевна Лыгденова-Линховоина, Дарима Линховоина басаганайнь ба бэшэшье айлшадай хабаадалгатайгаар нютагай музейдэ Лхасаран Линховоиной нэрэ олгогдоо бэлэй.
1994 ондо тус мүрысөөн уласхоорондын хэмжээнэй боложо, 3 жэлэй нэгэ удаа үнгэргэгдэдэг болонхой. Мүрысөөнэй гол зорилго – ганса шэнэ нэрэнүүдые элирүүлхэ бэшэ, мүн баһа зэргэлээ регионуудай ба гүрэнүүдэй хоорондо холбоо барисаа бэхижүүлэн, арадай заншалта соёл, урлал хүгжөөхэ хэрэгтэ ехэ нүлөө үзүүлдэг. Дуу гүйсэдхэхэ «ододые» толоруулан, үргэн харгыда үдэшэһэн энэ мүрысөөн дуу дуулаха шадабари улам үргэхэ хараа бодолтой.
Линховоиной нэрэмжэтэ дуушадай мүрысөөндэ хабаадажа, лауреадай ба дипломантын нэрэ зэргэнүүдтэ хүртэгшэд хожомоо дэлхэйн, Россиин оперын тайзанай түрүү дуушад болон Буряадай эстрадын мэдээжэ дуушад болоһон юм. Тэдэнэй тоодо Ольга Жигмитова, Ариунбаатар Ганбаатар, Михаил Пирогов, Аюна Базаргуруева, Билигма Ринчинова, Бадма Гомбожапов, Туяна Дамдинжапова, Саян Цымпилов г.м.
Горькиин консерваториин оюутан, Ага-Хангил нютагай бас хоолойтой С.Саранов, ХХII партсъездын нэрэмжэтэ колхозой ахамад хонишон Б.Батомункуев, Хара-Шэбэр нютагай үхибүүдэй хүгжэмэй һургуулиин багша Д.Балданова, Согто-Хангилай дунда һургуулиин багша Н.Динганорбо-ева, тойрогой соёлой таһагай мэргэжэлтэн Д.Норбоева, Улаан-Үдын хүгжэмэй училищиин оюутад Т.Дамдинжапо-ва, В.Ванчиков, Д.Санжижапова, Н.Сибиряков, Хэнтэйн аймагай «Хан Хэнтэй» ансамблиин дуушан Г.Гэрэлбаатар гэгшэд Л.Линхо-воиной нэрэмжэтэ 1-дэхи дуушадай конкурсын лауреадууд юм.
Тэрэ сагһаа дуушадай мүрысөөн хоёр жэлэй нэгэ удаа болодог заншалтай байгаа. 1994 ондо уласхоорондын хэмжээнэй боложо, олон залуу дуушадта үргэн харгы нээжэ үгэһэниинь дамжаггүй.
Агын Буряадай тойрогой Захиргаанай байгуулһан, Үбэр Байгалай хизаарай Буряад соёл хүгжөөлгын түбэйхидэй эмхидхэдэг уласхоорондын дуушадай конкурсдо олон шангууд барюулагдадаг байна. Тодорхойлбол, Үбэр Байгалай хизаарай губернаторай 100000 түхэриг ба бэшэшье тусхай шангууд бии юм. Алдарта дуушанай басаган Дарима Линховоин өөрынгөө шан байгуулжа, залуу абьяастаниие урмашуулдаг заншалтай.
