Ноябриин 8-да уласхоорондын хэмжээндэ тэмдэглэгдэһэн пианистын үдэртэй дашарамдуулан, бэлигтэй залуу хүгжэмшэн тухай хөөрэхэмнай. Баир ехэл сүлөөгүй. Бүхы сагынь һуралсалдаа гарана.
- Консерваторидо ошожо, ганса хэшээлнүүдтэ ябана бэшэбди. Һуралсалһаа гадуур тон ехэ даабари үгтэдэг. Өөрөө үсэд нэтэрүүгээр хүдэлөөгүй һаа, хүгжэмшэн боложо шадахагүйш, - гэжэ Баир абаһаар лэ дуулгана.
Харин мүнөө бүхы дэлхэй дээрэ һүжэрһэн муухай хорото коронавирусай “ашаар” Баирта амарха саг олдонхой. Иигэжэ сүлөө сагай гараһые һамбаашалан, һонирхолтой юумэ хараха, нүхэдөөрөө уулзаха, сэбэр агаараар амилжа, хото городоор алхалха гэжэ тэрэ оролдоно.
- Бүхэли жэлэй хугасаада табиһан түсэбни хуу һалаа. Аяар дүрбэн хүгжэмэй урилдаанда, хэдэн концерт наадануудташье хабаадаха һанаатай байгааб. Мүн ондоо можо хизаарнуудаар концертээр ябанагүйбди. Март һарын эхиндэ багшатаяа Кызыл ошоо һэм. Тэрээнһээ хойшо хаагууршье ябаагүйб, хаанашье хабаадаагүйб. Зосоомни муу байнал даа, - гэжэ залуу пианист хэлэнэ.
Балшар бага наһандаа хүгжэмшэнэй мэргэжэл шэлэхэдээ, иимэ хүнгэн бэшэ, ходо сүлөөгүй ябаха ажалтай болохоб гэжэ тэрэ хаанаһаа мэдэхэ бэлэй даа.
Үзэгшье мэдэхэгүй аад...
Үшөө һургуулида ошоогүй байгаад, Баир хүгжэмтэ мультфильмүүдые хараха ехэл дуратай һэн. Тэдэнэйнгээ эхилһые дууламсаараал, холоһоо гүйжэ ерэхэ.
- Жаахандаа ехэ муугаар дуугардаг һэм. Хэды тиигэбэшье хамар дороо дуунуудые гүнгэнэдэг бэлэйб. Нэгэтэ гэрэйнгээ шалые хуу зуража хаяжархиһан байгааб. “Минии баатаршалга” соо ганса скрипкын түлхюур эли харагдаа һэн гэжэ эжымни хөөрэдэг. Тэрээнһээ хойшо гэртэхимни намда ямар бэ даа бурханай үгэһэн аза талаан байна гэжэ ойлгоо, - гэжэ Баир хөөрэжэ һонирхуулна.
Удаань Баир хүгжэмэй һургуулида оруулагты гээд, түрэлхидөө һуулгаха байлгахаяа болишоо һэн. Саг зуура эрхэлээд болино бэзэ гэжэ гэртэхиниинь һанаа ёһотой. Харин хүбүүниинь һөөргөө сухарихаар бэшэ байхадань, хэдэн тээшээ хандаба.
- Бэеэр бага байнаш, муушагаар дуугарнаш, “р” үзэг хэлэжэ шаданагүйш гэжэ ошоһон бүхы газартамнай хэлээ. Энээнэй һүүлдэ өөрөөшье мэдэнгүй, хоёр долоон хоног соо “р” үзэг хэлэжэ һурашоо һэм. Хэды тиигэбэшье дунда һургуулиин бэлэдхэлэй класста ошоторни, намайе түрэлхидни хүгжэмэй һургуули дахин абаашаагүй бэлэй, - гээд, залуу хүгжэмшэн энеэбхилнэ.
Элинсэгэй бэлиг
Гэртэхиниинь хүбүүгээ абаһаар лэ хүгжэмэй һургуулида үгөөгүйнь ойлгосотой. Юуб гэхэдэ, эжы абань хүгжэмэй һалбарида хабаатай бэшэ. Багша мэргэжэлтэй абань уран гартай юм. Эрдэм Борисович модоор эд бараа шадамар бэрхээр дархалдаг. Мүн эжыньшье, Екатерина Баировна, гартаа дүйтэй юм. Харин Баирта хүгшэн эжы абанарайнь абьяас бэлиг тудаа.
- Хүгшэн абамни баянист юм. Зэдэ аймагай Петропавловка һууринда бүхы наһаараа хүгжэмэй һургуулида хүдэлөө. Сентябрь һарада 75 наһанайнгаа ойн баяр угтаа. Абынгаа эжые хараагүйб, эртэ наһа бараһан. Чанза болон мандолина дээрэ бэрхээр наададаг, гоёор дууладаг байгаа гэжэ хүнүүд хэлсэдэг. Харин нагаса эжымни, Зинаида Цыденжаповна Шагжитарова, багаһаамни хойшо намайе һахидаг байгаа. Эгээл тэрэ хуби заяандамни, ургалгадамни ехээр нүлөөлөө. Аман зохёолой “Уряал” ансамблиин гэшүүн һэн. Аргагүй һайханаар дуулахадань, гүйжэ ерээд, амаа ангайн шагнадаг байһанаа эли һанадагби. Мүн репетицидээ намайе дахуулаад ябагша һэн. Тэндэнь фортепиано байха, хараад лэ баярладаг бэлэйб, - гэжэ Баир хөөрөөгөө үргэлжэлүүлнэ.
Наһанай нааданууд
Баир 1-дэхи классһаа УлаанҮдэ хотын 33-дахи гимназида һураһан юм. Энэнь бэлигтэй эдир хүгжэмшэндэ ехэ туһа нэмэри болоо. Юуб гэхэдэ гимназиинь дэргэдэ 13-дахи хүүгэдэй урлалай һургуулиин таһаг хүдэлдэг байгаа. Пианино дээрэ наадаха гэжэ үнинэй шиидэһэн Баир абаһаар лэ тиишээ ошоо һааб даа. Багшань Светлана Валерьевна Комиссарова хүгжэмэй талаар түрүүшын мэдэсэнүүдые үгөө.
- Ямар зохёол наадажа, эгээл түрүүн һураабиб гэжэ һананагүйб. “Нохойн вальс” байжашье магадгүй, - гэжэ Баир хэлэнэ. Теэд хэшээлдээ һуухын орондо нүхэдөөрөө газаагуур наадахаяа тон ехээр һанадаг байһанаа тэрэ дурсана.
- Үшөө эхин классай байхадаа, бүхы юумэеэ хаяад гүйжэ ябашахаяа һанагша һэм. Нэгэ үе һууха байхаяашье болёод байгааб. Субботодо бүхы гэр бүлынгөө унтажа байхада, үглөөнһөө һургуулида сольфеджиогой хэшээлдэ ошохо болохош. Ехэ сухалаа хүдэлжэ, элдэб юумэ үдьхэлхэш, үүдэеэ шанга шангаар хаахаш. Мүнөө энеэдэтэй. Теэд бэеэ гартаа барижа шадааб, - гэжэ эдир наһаяа Баир дурсана.
Оролдосотойгоор номоо үзэжэ, шэнэ-шэнэ зохёолнуудые наадажа һураһан Баир элдэбын хүгжэмэй урилдаануудта амжалтатайгаар хабаадажа эхилээ.
- Эгээл түрүүн суута Бау Ямпиловай нэрэмжэтэ уласай урилдаанда оролсоһон байнаб. Дандар Аюшеевэй нэрэмжэтэ хүгжэмэй гуманитарна лицейдэ диплом абаа һэм. Һүүлдэнь Северобайкальск, Омск болон бусад хотонуудта үнгэргэгдэһэн урилдаануудта урагшатай хабаадааб. Мүнөөшье дээдэ һургуулида һурахадаа, бэеэ туршаха гэжэ оролдоноб. Жэшээлбэл, концертмейстернүүдэй хоорондо болоһон урилдаанда 1-дэхи болон 2-дохи шатын лауреат болооб, - гэжэ залуу хүгжэмшэн амжалтануудаа тоолоно.
Һанаһандаа хүрэжэ...
Хүүгэдэй урлалай һургуули дүүргээд, һуралсалаа саашань үргэлжэлүүлхэ гэжэ Баир Борбоев шиидээ. Тиигэжэ тэрэ Пётр Чайковскиин нэрэмжэтэ урлалай колледжын оюутан болоо һэн. Елена Иннокентьевна Бальчуговагай ударидалга доро һураһандаа баяртай байдаг. Мүнөө Красноярскда профессор Владимир Павлович Потаповай шаби боложо, һуралсалаа үргэлжэлүүлнэ.
Ямаршье хүндэ наһанай эгээл ехэ хүсэлэн байдаг бшуу.
- Москвагай консерваториин томо танхимда Сергей Рахманиновай 2-дохи концерт гү, али тэрээнэй зохёоһон Паганиниин рапсоди, Джордж Гершвинэй блюз түхэлөөр бэшэһэн рапсоди наадаха хүсэлэн байна. Энэл бүхы наһанаймни эгээл үндэр амжалта боложо үгэхэ гээд һанагдана, - гэжэ залуу пианист хүсэлөөрөө хубаалдана.
Дүтын түсэбынь эли. Дмитрий Хворостовскиин нэрэмжэтэ Сибириин гүрэнэй урлалай дээдэ һургуули дүүргээд, нютагаа бусажа, түрэл колледждоо хүдэлхэ. Залуу мэргэжэлтэн өөртөө адли бэлиг шадабари ехэтэй шабинарые бэлдэхэ гээд найдахаар.
